Ακοόγραμμα: Ακοή Και Βαρηκοΐα
Το ακουόγραμμα ή τονικό ακοόγραμμα αποτελεί τον βασικό τρόπο εξέτασης της ακοής και μπορεί να γίνει σε ενήλικες και σε παιδιά που μπορούν να συνεργαστούν.
Πώς Ακούει Το Ανθρώπινο Αυτί
Το ανθρώπινο αυτί αποτελεί ένα μικρό θαύμα βιοτεχνολογίας. Έχει την ικανότητα να προσλαμβάνει ηχητικά κύματα, και σαν ένας μικροσκοπικός μετασχηματιστής, να μετατρέπει τη μηχανική τους ενέργεια σε ηλεκτρική, την οποία στη συνέχεια διοχετεύει με εξειδικευμένα καλώδια / νεύρα στον εγκέφαλο.
Το πτερύγιο του αυτιού συλλέγει τον ήχο και τον οδηγεί σε έναν ελαφρώς κεκαμμένο σωλήνα, τον έξω ακουστικό πόρο. Το ηχητικό κύμα δονεί την ελαστική τυμπανική μεμβράνη, που αποφράσσει το έσω άκρο του ακουστικού πόρου, και μαζί τα τρία μικροσκοπικά οστάρια, που είναι προσκολλημένα επάνω της (σφύρα, άκμονας και αναβολέας). Η δόνηση στη συνέχεια μεταδίδεται, μέσω μιας μικροσκοπικής θυρίδας, στα υγρά του κοχλία, που είναι το κυρίως όργανο της ακοής. Η δόνηση των υγρών του κοχλία μετακινεί τα μικροσκοπικά τριχίδια των ακουστικών κυττάρων, που είναι διατεταγμένα στην εσωτερική του επιφάνεια ανά συχνότητα (νότα). Η παθητική κίνηση των τριχιδίων παράγει ηλεκτρικό σήμα, που συλλέγεται από το ακουστικό νεύρο και διοχετεύεται στα ακουστικά κέντρα του εγκεφάλου. Τα ηλεκτρικά σήματα είναι διαφορετικά για κάθε συχνότητα ήχου (νότα). Η σύνθεσή τους στα κέντρα ακοής και στη συνέχεια η επεξεργασία τους, οδηγεί στην αντίληψη της ακοής.
Εικόνα φυσιολογικής τυμπανικής μεμβράνης με το μικροσκόπιο.
Πώς Εξετάζουμε Το Αυτί
Η εξέταση του αυτιού στο ιατρείο μας γίνεται πάντα με το μικροσκόπιο. Με μεγάλη μεγέθυνση, η διαγνωστική ακρίβεια αυξάνει, ενώ μπορεί να γίνουν με ασφάλεια ιατρικές πράξεις, όπως ο καθαρισμός των αυτιών, ο οποίος, ειδικά μετά από κάποια χειρουργεία, απαιτεί ακρίβεια και λεπτούς χειρισμούς. Επίσης, στο ιατρείο γίνονται μικροεπεμβάσεις με τοπική αναισθησία, όπως η τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού και η ενδοτυμπανική έγχυση φαρμάκων.
Μέτρηση Της Ακοής
Η εκτίμηση της ακοής στους ενήλικες και τα μεγάλα παιδιά, που μπορούν να συνεργαστούν, γίνεται με το τονικό ακοόγραμμα.
Πώς Γίνεται Το Ακουόγραμμα
Το τονικό ακοόγραμμα είναι μία εξέταση που βασίζεται στις απαντήσεις του εξεταζόμενου. Με τη χρήση ειδικής συσκευής, του ακοογράφου, παρουσιάζονται στον εξεταζόμενο ήχοι σε διάφορες συχνότητες (νότες), με προοδευτικά μειούμενη ένταση. Ο εξεταστής σημειώνει σε ειδικό διάγραμμα την ελάχιστη ένταση την οποία μπορεί να ακούσει ο εξεταζόμενος σε κάθε συχνότητα. Η εξέταση γίνεται πρώτα με ακουστικά και μετά με οστεόφωνο, δηλαδή μικροσκοπικό ηχείο, που στερεώνεται στο κόκκαλο πίσω από το αυτί. Όσο πιο ψηλά στο διάγραμμα είναι η καμπύλη, τόσο μικρότερη η ελάχιστη ένταση που ακούει ο εξεταζόμενος, επομένως τόσο καλύτερη και η ακοή.
Στο Ομιλητικό Ακοόγραμμα δεν παρουσιάζονται στον εξεταζόμενο ήχοι (τόνοι) αλλά ειδικά επιλεγμένες λέξεις, σε προοδευτικά μειούμενη ένταση, και του ζητείται να τις επαναλάβει. Στο διάγραμμα του ομιλητικού ακοογράμματος σημειώνουμε το ποσοστό σωστών απαντήσεων σε κάθε ένταση.
Τι Δείχνουν Το Τονικό και το Ομιλητικό Ακουόγραμμα
Το τονικό ακουόγραμμα μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο ακοής του εξεταζόμενου σε όλες τις συχνότητες. Το ομιλητικό ακοόγραμμα εκφράζει την κατανόηση των λέξεων, ανεξάρτητα από την ακουστότητα των ήχων. Η συνδυασμένη ερμηνεία των δύο τύπων ακοογράμματος είναι σημαντική σε κάποιες παθήσεις, όπου αυτά τα δύο στοιχεία δεν συμπίπτουν.
Τι Μπορεί Να Φταίει Όταν Δεν Ακούμε Καλά
Η μείωση της ακοής, δηλαδή η βαρηκοΐα, διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- Βαρηκοΐα Αγωγής
Στη βαρηκοΐα αγωγής υπάρχει βλάβη του συστήματος το οποίο είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά του ήχου από το εξωτερικό περιβάλλον προς το εσωτερικό αυτί, δηλαδή στον ακουστικό πόρο, την τυμπανική μεμβράνη ή/και τα οστάρια. Συνηθισμένες παθήσεις που προκαλούν βαρηκοΐα αγωγής είναι η απόφραξη του ακουστικού πόρου από βύσμα κυψέλης, η οξεία μέση ωτίτιδα, η εκκριτική ωτίτιδα, η χρόνια μέση ωτίτιδα, η διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, το χολοστεάτωμα και η ωτοσκλήρυνση.
Οι περισσότερες παθήσεις που προκαλούν βαρηκοϊα αγωγής μπορούν να αντιμετωπισθούν είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε με εγχείρηση.
- Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα
Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα είναι το αποτέλεσμα της βλάβης είτε του ίδιου του οργάνου της ακοής είτε του ακουστικού νεύρου και των νευρικών οδών που είναι υπεύθυνες για την ακοή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της κατηγορίας είναι οι περισσότερες περιπτώσεις σοβαρής συγγενούς βαρηκοΐας ή κώφωσης, το ακουστικό τραύμα και η βαρηκοΐα από θόρυβο, η βαρηκοΐα από φάρμακα και από λοιμώδη νοσήματα, η βαρηκοΐα που προκύπτει με την ηλικία (πρεσβυακοΐα) και η αιφνίδια βαρηκοΐα. Με την εξαίρεση της αιφνίδιας βαρηκοΐας, αυτός ο τύπος βαρηκοΐας είναι μόνιμος και δεν θεραπεύεται. Σε μερικές περιπτώσεις είναι χρήσιμα υποστηρικτικά μέσα, όπως ακουστικά βαρηκοΐας και κοχλιακά εμφυτεύματα.
Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει συνδυασμός των δύο κατηγοριών βαρηκοΐας, οπότε έχουμε τη μικτή βαρηκοΐα.
Έλεγχος ακοής στα βρέφη και μικρά παιδιά
Στα βρέφη και μικρά παιδιά, που δεν μπορούν να συνεργαστούν για ένα τονικό ακόγραμμα, εφαρμόζονται ειδικά tests ακοής, που γίνονται αυτόματα, χωρίς να απαιτούνται οι απαντήσεις του εξεταζόμενου. Οι συχνότερες εξετάσεις που γίνονται στα παιδιά είναι οι Ωτοακουστικές εκπομπές και τα Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους.
Ωτοακουστικές εκπομπές
Οι ωτοακουστικές εκπομπές είναι μια απλή εξέταση, που μπορεί να γίνει ακόμα και αμέσως μετά τη γέννηση, και συνήθως προσφέρεται σαν επιλογή ελέγχου ακοής, πριν την έξοδο του νεογέννητου από το Μαιευτήριο. Η εξέταση καταγράφει αυτόματους ήχους που παράγονται από τα έξω τριχωτά κύτταρα του κοχλία, λόγω μηχανικής δόνησης του οργάνου της ακοής, σαν απάντηση σε εξωτερικό ήχο. Με άλλα λόγια, όταν δίδεται ένας εξωτερικός ήχος στο φυσιολογικό αυτί, εκείνο αντιδρά παράγοντας άλλον ήχο, ο οποίος ανιχνεύεται από ευαίσθητο μικρόφωνο, που είναι τοποθετημένο στον ακουστικό πόρο. Σε ήσυχο περιβάλλον, η εξέταση μπορεί να γίνει όταν το παιδί κοιμάται, διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα, και αν είναι φυσιολογική, επιβεβαιώνει φυσιολογική λειτουργία του κοχλία, δηλαδή του οργάνου της ακοής
Φυσιολογική εξέταση Ωτοακουστικών εκπομπών. Καταγράφεται καθαρή διπλή καμπύλη με υψηλά δυναμικά, που προκαλείται από τις εκπομπές που φαίνονται με έντονο μαύρο χρώμα στο παράθυρο που σημειώνεται με τη λέξη “Response” (απάντηση).
Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά
Τα Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά (του εγκεφαλικού στελέχους) είναι μια πιο σύνθετη εξέταση, που διαρκεί περίπου 30-60 λεπτά και απαιτεί τοποθέτηση ειδικών ηλεκτροδίων στο κεφάλι του παιδιού. Γίνεται σε ειδικές περιπτώσεις και απαιτεί φαρμακευτικό ύπνο. Ελέγχει τη σωστή λειτουργία του ακουστικού νεύρου και των κεντρικών συνδέσεων προς τα εγκεφαλικά κέντρα ακοής.
Φυσιολογική εξέταση ακουστικών προκλητών δυναμικών. Η ύπαρξη του κύματος V (βέλος) δηλώνει φυσιολογική λειτουργία του ακουστικού νεύρου και των κεντρικών συνδέσεων με τα κέντρα ακοής στον εγκέφαλο.
Ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ) Δρ. Τιμολέων Τερζής και η Ρινολογική Ομάδα Αθηνών βρίσκονται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσουν για την εξέταση ακοής σε ενήλικες, σε παιδιά ή και σε βρέφη. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε ραντεβού στο Ιατρείο μας στο Μαρούσι ή μέσω διαδικτύου.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.