Εκκριτική Ωτίτιδα

Τι Είναι Η Εκκριτική Ωτίτιδα;

Η εκκριτική ωτίτιδα (υγρό στο αυτί) αποτελεί μια αρκετά συχνή ωτορινολαρυγγολογική πάθηση. Είναι πολύ πιο συχνή στα παιδιά, αλλά μπορεί να διαγνωστεί και σε ενήλικες. Οφείλεται σε απόφραξη ή δυσλειτουργία του σωλήνα που αερίζει την κοιλότητα του μέσου ωτός, που λέγεται ευσταχιανή σάλπιγγα.

Εκκριτική Ωτίτιδα στα Παιδιά

Η υπερτροφία ή χρόνια φλεγμονή στις αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), που είναι πολύ συχνή στα παιδιά, παρεμποδίζει τη λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα και αερίζει την κοιλότητα του μέσου αυτιού. Ο αέρας που ήδη υπάρχει εκεί απορροφάται από τον βλεννογόνο και δεν μπορεί να αντικατασταθεί, λόγω του αποκλεισμού του αερισμού. Η αρνητική πίεση που προκύπτει, προκαλεί τη συγκέντρωση υγρού πίσω από το τύμπανο, και εμποδίζει την ακοή (βαρηκοΐα αγωγής). Όσο η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας παρατείνεται, τόσο το υγρό γίνεται όλο και πιο πηχτό, και αποκτά κολλώδη υφή, γι’ αυτό στα Αγγλικά η πάθηση λέγεται Glue Ear (glue=κόλλα). Όσο πιο πηχτό είναι το υγρό της εκκριτικής ωτίτιδας, τόσο περισσότερο παρεμποδίζεται η κίνηση του τυμπάνου, και επομένως τόσο μεγαλύτερη είναι η βαρηκοΐα.

Η εκκριτική ωτίτιδα είναι πολύ συχνή πάθηση στα παιδιά. Έχει βρεθεί ότι η συχνότητά της ξεπερνάει το 51% στις ηλικίες από 3 έως 4 ετών.

Συμπτώματα της εκκριτικής ωτίτιδας στα παιδιά

Η βαρηκοϊα είναι το κυριότερο, και συχνά το μοναδικό, σύμπτωμα. Η μειωμένη ακοή, αν παραταθεί στα παιδιά, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη του λόγου τους. Ανάλογα με την περίοδο που προκύπτει η εκκριτική ωτίτιδα, μπορεί να καθυστερήσουν να μιλήσουν ή να έχουν πρόβλημα με την προφορά κάποιων συμφώνων και να χρειαστούν λογοθεραπεία. Σε παραμελημένες περιπτώσεις, μπορεί να έχουν και μειωμένη απόδοση στο σχολείο ή και ψυχολογικά προβλήματα από τη δυσκολία επικοινωνίας με τα άλλα παιδιά. Φυσικά, όλα τα παιδιά με εκκριτική ωτίτιδα δεν έχουν σοβαρά προβλήματα ακοής ή λόγου, αλλά είναι εκτεθειμένα στον κίνδυνο να αποκτήσουν, αν η πάθηση δεν είναι γνωστή στους γονείς και τον γιατρό τους. Γι’ αυτό, σε πολλές προηγμένες χώρες γίνεται προληπτικός έλεγχος σε όλα τα παιδιά στο Νηπιαγωγείο ή πριν την πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου. Πάντα, ακόμα και αν δεν υπάρχουν γνωστά προβλήματα των αυτιών, συνιστούμε στους γονείς να ελέγχουν με κάθε ευκαιρία την ακοή των παιδιών τους στο παιχνίδι, ώστε να ζητήσουν τη συμβουλή του ειδικού, αν έχουν αμφιβολία.
Πόνος και πυρετός, που είναι κλασσικά συμπτώματα της Οξείας Μέσης Ωτίτιδας, δεν υπάρχουν στην εκκριτική ωτίτιδα, και έτσι η πάθηση μπορεί να υπάρχει για πολλούς μήνες ή και χρόνια, χωρίς να γίνει αντιληπτή από τους γονείς του παιδιού, αυξάνοντας την πιθανότητα για τις δυσμενείς επιπτώσεις της μειωμένης ακοής, που προαναφέρθηκαν.

Σχέση της εκκριτικής ωτίτιδας με την Οξεία Ωτίτιδα

Η εκκριτική ωτίτιδα συχνά αποτελεί εξέλιξη της Οξείας Μέσης Ωτίτιδας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας οφείλεται σε οίδημα (πρήξιμο) από τη λοίμωξη, και το υγρό απορροφάται σε μερικές ημέρες, όταν το αυτί ηρεμήσει. Όμως, αν οι λοιμώξεις επαναλαμβάνονται συχνά, όπως στη χρόνια φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων, τότε το αυτί δεν προλαβαίνει να αποκαταστήσει τον φυσιολογικό αερισμό του και εγκαθίσταται μία κατάσταση μόνιμης δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας, που προκαλεί την Εκκριτική Ωτίτιδα.

Τα βρέφη που αρχίζουν επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας πριν την ηλικία των 18 μηνών, θεωρούνται υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη εκκριτικής ωτίτιδας και θέλουν στενή παρακολούθηση.

Αριστερά, φυσιολογική τυμπανική μεμβράνη. Το τύμπανο είναι ημιδιαφανές και αντανακλά το φως σε έναν ομαλό φωτεινό κώνο, στο πρόσθιο κατώτερο τμήμα του.
Στην εκκριτική ωτίτιδα (δεξιά), συγκεντρώνεται παχύρρευστο βλεννώδες υγρό πίσω από την τυμπανική μεμβράνη, που εμποδίζει την κίνησή της και μειώνει την ακοή.

Διάγνωση της εκκριτικής ωτίτιδας στα παιδιά

Ο ιατρός θα συνεκτιμήσει διάφορα στοιχεία για να θέσει τη διάγνωση αλλά και για να αποφασίσει για την καλύτερη αντιμετώπιση, λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω:

Ιστορικό:
- Ενδείξεις βαρηκοϊας στο σπίτι ή το σχολείο
- Ωτίτιδες από τη βρεφική ηλικία
- Καθυστέρηση ανάπτυξης του λόγου
- Προβλήματα άρθρωσης ή προφοράς συμφώνων
- Συχνές ωτίτιδες ή λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
- Ροχαλητό και δυσχέρεια ρινικής αναπνοής (στοματική αναπνοή)
Κλινική εξέταση των αυτιών με το μικροσκόπιο
Πρόσθια Ρινοκόπηση ή Ενδοσκόπηση
Τυμπανόγραμμα: Εξέταση που μας δείχνει αν υπάρχει υγρό πίσω από το τύμπανο
Ακοόγραμμα (αν το παιδί είναι σε ηλικία που μπορεί να συνεργαστεί)

Θεραπεία της Εκκριτικής Ωτίτιδας στα Παιδιά

Η θεραπεία της εκκριτικής ωτίτιδας σε παιδιά γίνεται καταρχήν με φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση. Αν το υγρό στα αυτιά επιμένει, και ιδιαίτερα αν υπάρχει επηρεασμός της ακοής ή επιπτώσεις από τη βαρηκοϊα, θα συζητηθεί με τους γονείς η ένδειξη για χειρουργική θεραπεία. Η συνήθης επέμβαση, που ενδείκνυται στους περισσότερους μικρούς ασθενείς, περιλαμβάνει συνδυασμό αδενοτομής και τοποθέτησης στα αυτιά σωληνίσκων αερισμού.

Τι Είναι Τα Σωληνάκια Στα Αυτιά;

Τα σωληνάκια αερισμού είναι μικροσκοπικοί σωλήνες από πλαστικό, με διάμετρο 1-2 χιλιοστά. Τοποθετούνται πάνω στην τυμπανική μεμβράνη μετά από μικροσκοπική τομή, και έχουν σαν σκοπό τον αερισμό της κοιλότητας του μέσου αυτιού απ’ ευθείας μέσω του έξω ακουστικού πόρου, μέχρι να αποκατασταθεί η λειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Όπως φαίνεται στην εικόνα, υπάρχουν δύο τύποι σωληνίσκων αερισμού, ο προσωρινός και ο μόνιμος. Στα παιδιά συνήθως χρησιμοποιείται ο πρώτος τύπος, που μοιάζει με μικροσκοπική κουβαρίστρα. Τα προσωρινά σωληνάκια αποβάλλονται αυτόματα από τη διαδικασία επούλωσης του τυμπάνου, μερικούς μήνες αργότερα.

Οι δύο κυριότεροι τύποι σωληνίσκων αερισμού. Αριστερά, ο απλός τύπος, που τοποθετείται συνήθως στα παιδιά, αποβάλλεται σε μερικούς μήνες αυτόματα, από την επουλωτική διαδικασία. Δεξιά, ο σωληνίσκος τύπου «Τ», ο οποίος τοποθετείται συνήθως στους ενήλικες και σε συγκεκριμένες σοβαρές περιπτώσεις εκκριτικής ωτίτιδας σε παιδιά. Ο τύπος αυτός δεν αποβάλλεται αυτόματα, αλλά αφαιρείται εύκολα στο ιατρείο, όταν ο γιατρός κρίνει ότι δεν χρειάζεται πλέον.

Πώς γίνεται η τοποθέτηση των σωληνίσκων αερισμού;

Η επέμβαση στα παιδιά γίνεται με γενική αναισθησία και διαρκεί λίγα λεπτά. Με μία μικρή τομή στην τυμπανική μεμβράνη αναρροφάται το υγρό που υπάρχει στο αυτί και τοποθετείται ο μικροσκοπικός σωληνίσκος στην τρύπα (εικόνα). Σε περίπτωση ύπαρξης υπερτροφικών αδενοειδών εκβλαστήσεων, η αφαίρεσή τους γίνεται αμέσως μετά, στην ίδια επέμβαση. Η ακοή αποκαθίσταται άμεσα, και το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι αμέσως μόλις συνέλθει από την αναισθησία.

Μέχρι να αποβληθούν οι σωληνίσκοι, απαιτείται προστασία των αυτιών με ειδικές ωτασπίδες ή βαμβάκι με βαζελίνη σε κάθε επαφή του παιδιού με το νερό, στη μπανιέρα, την πισίνα ή τη θάλασσα.

Εκκριτική Ωτίτιδα στους Ενήλικες

Η εκκριτική ωτίτιδα στους ενήλικες αποτελεί συνήθως την τελική φάση μιας οξείας μέσης ωτίτιδας και υποχωρεί αυτόματα μέσα σε 2-4 εβδομάδες μετά την επιτυχή θεραπεία της.

Συνήθως αφορά μόνο στο ένα αυτί (σπάνια και τα δύο).

Εκκριτική Ωτίτιδα σε ενήλικα ασθενή που διαρκεί περισσότερο από 4 εβδομάδες θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγάλη προσοχή, διότι απαιτεί αποκλεισμό σοβαρών παθήσεων στην περιοχή του ρινοφάρυγγα (πίσω από τη μύτη), που μπορεί να επηρεάζουν την ευσταχιανή σάλπιγγα και να προκαλούν την ανάπτυξη του υγρού στην κοιλότητα του μέσου αυτιού.

Αίτια Εκκριτικής Ωτίτιδας στους Ενήλικες

Οξεία Μέση Ωτίτιδα, στη φάση αποδρομής της
Άλλες οξείες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, όπως οξεία ρινίτιδα (κρυολόγημα), οξεία ιγμορίτιδα
Χρόνια ρινίτιδα και ρινοκολπίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα
Υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων (σε νεαρούς ενήλικες)
Βαρότραυμα μέσου ωτός, δηλαδή βλάβη από διαφορά πίεσης, σε κατάδυση ή πτήση
Νεοπλάσματα (όγκοι) στην περιοχή του Ρινοφάρυγγα (Καρκίνος, Λεμφώματα)
Νεοπλάσματα στη μύτη

Συμπτώματα Εκκριτικής Ωτίτιδας στους Ενήλικες

Βαρηκοϊα αγωγής, συνήθως μονόπλευρη
Αίσθημα πληρότητας (μπουκώματος) στο αυτί
Εμβοές (βουητό)

Αντιμετώπιση της Εκκριτικής Ωτίτιδας στους Ενήλικες

Αν η φαρμακευτική θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα, μπορεί να αποφασιστεί η τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού σε ένα ή και τα δύο αυτιά. Στους ενήλικες, συνήθως χρησιμοποιούνται οι λεγόμενοι «μόνιμοι» σωληνίσκοι (δεξιά στην εικόνα). Οι σωληνίσκοι αυτοί έχουν σχήμα «Τ» (T-tubes) και δεν αποβάλλονται αυτόματα, αλλά αφαιρούνται από το χειρουργό, όταν αποφασιστεί ότι δεν απαιτούνται πλέον. Στον καλά συνεργαζόμενο ενήλικα ασθενή, η επέμβαση μπορεί να γίνει στο εξωτερικό ιατρείο, με τοπική αναισθησία (ολιγόλεπτη τοποθέτηση πάνω στο τύμπανο μικρού τεμαχίου από βαμβάκι, εμποτισμένου σε τοπικό αναισθητικό). Αν ο ασθενής επιθυμεί ή υπάρχουν ειδικοί τεχνικοί λόγοι, η επέμβαση μπορεί να γίνει στο χειρουργείο, με γενική αναισθησία ή μέθη. Η αφαίρεση γίνεται πολύ εύκολα στο ιατρείο, χωρίς καμία ταλαιπωρία. Δεν απαιτείται αναισθησία.

Ποιο Είναι Το Κόστος Τοποθέτησης Σωληνίσκων Αερισμού;

Το κόστος της τοποθέτησης σωληνίσκων αερισμού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία του ασθενούς, το είδος της αναισθησίας, ο συνδυασμός με άλλη επέμβαση και η ασφαλιστική κάλυψη.

Ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ) Δρ. Τιμολέων Τερζής και η Ρινολογική Ομάδα Αθηνών είναι στη διάθεσή σας για να σας δώσουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την εκκριτική ωτίτιδα σε παιδί ή ενήλικα ασθενή και να λύσουν τυχόν απορίες σας για τη θεραπεία. Κλείστε ραντεβού στο Ιατρείο μας στο Μαρούσι ή μέσω διαδικτύου.

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.

Επιστροφή στην ενημέρωσηΑυτί