Αμυγδαλές Και Αμυγδαλίτιδα
Τι Είναι Οι Αμυγδαλές & Ποια Η Λειτουργία Τους;
Οι αμυγδαλές αποτελούν μέρος του ανθρώπινου ανοσοποιητικού (αμυντικού) συστήματος. Πιστεύεται ότι βρίσκονται στη συγκεκριμένη θέση στην είσοδο (ισθμό) του φάρυγγα για να κάνουν δειγματοληψία των μικροβίων, που εισέρχονται στο σώμα μας με τις τροφές ή/ και με τον εισπνεόμενο αέρα, και έτσι να συμβάλουν στην ανάπτυξη της άμυνας του οργανισμού, με παραγωγή ποικίλων αντισωμάτων εναντίον των μικροοργανισμών του περιβάλλοντος. Ο ρόλος τους είναι σημαντικός κατά τα 4 πρώτα χρόνια της ζωής. Μετά από αυτή την ηλικία, η συμβολή τους προοδευτικά μειώνεται, και μετά την ηλικία των 12 ετών είναι αμελητέα, γι’ αυτό ατροφούν και συνήθως στους ενήλικες το μέγεθός τους είναι πολύ μικρό.
Υπερτροφία των αμυγδαλών
Αμυγδαλίτιδα: Πώς Προκαλείται, Συμπτώματα Και Κλινικές Μορφές
Οξεία Αμυγδαλίτιδα
Συχνά οι αμυγδαλές μολύνονται από μικροοργανισμούς, ιούς ή μικρόβια, που προκαλούν μία οξεία λοίμωξη, την οξεία αμυγδαλίτιδα. Πόνος, πυρετός και δυσκολία στην κατάποση είναι τα πιο συχνά συμπτώματα, που ταλαιπωρούν τον ασθενή. Ο λαιμός στην εξέταση είναι πρησμένος, οι αμυγδαλές διογκωμένες, ο φάρυγγας είναι κόκκινος, και συχνά υπάρχουν λευκά στίγματα ή και λευκές μεμβράνες πάνω στην επιφάνεια των αμυγδαλών. Στην ψηλάφηση του τραχήλου, υπάρχουν διογκωμένοι λεμφαδένες, συνήθως κάτω από τη γωνία της γνάθου. Η οξεία αμυγδαλίτιδα προκαλείται συνήθως από ιούς, αλλά όταν τα συμπτώματα παρατείνονται και είναι σοβαρά, μπορεί να οφείλεται σε μικρόβια. Το πιο επικίνδυνο από τα μικρόβια αυτά είναι ο β- αιμολυτικός στρεπτόκοκκος, οποίος μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες σε διάφορα όργανα, όπως τα νεφρά και η καρδιά. Ανεξάρτητα από την αιτία, η οξεία αμυγδαλίτιδα μεταδίδεται, όπως όλες οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, με τα σταγονίδια του βήχα και του φταρνίσματος ή με την άμεση επαφή, όπως στο φιλί.
Λοιμώδης Μονοπυρήνωση
Η μόλυνση με τον ιό Ebstein Bar προκαλεί μια ειδική λοίμωξη, που λέγεται λοιμώδης μονοπυρήνωση. Η κλινική εικόνα μοιάζει πολύ με την οξεία αμυγδαλίτιδα, με έντονο πρήξιμο στο φάρυγγα, λευκά επιχρίσματα στις αμυγδαλές και διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου. Η σοβαρότητα της κλινικής εμφάνισης ποικίλλει και μπορεί να κυμαίνεται από απλή ενόχληση μέχρι βαριά λοίμωξη, με υψηλό πυρετό, έντονη δυσκαταποσία που δεν επιτρέπει τη λήψη τροφής και απαιτεί πολυήμερη νοσηλεία στο νοσοκομείο. Οι σοβαρότερες μορφές λοιμώδους μονοπυρήνωσης συνοδεύονται από διόγκωση του ήπατος και του σπληνός.
Περιαμυγδαλικό Απόστημα
Σε κάποιες περιπτώσεις που η οξεία αμυδαλίτιδα παρατείνεται περισσότερο από μία εβδομάδα, με ή χωρίς θεραπεία, η έντονη τοπική φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση πύου πίσω από τη μία αμυγδαλή. Η κατάσταση αυτή λέγεται περιαμυγδαλικό απόστημα και προκαλεί σοβαρή επιδείνωση των συμπτωμάτων και χαρακτηριστική μονόπλευρη διόγκωση και έντονη ασυμμετρία του φάρυγγα. Το περιαμυγδαλικό απόστημα απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο για ενδοφλέβια αντιβίωση και παροχέτευση της πυώδους συλλογής, πριν αυτή επεκταθεί σε χαμηλότερα επίπεδα του πλάγιου φαρυγγικού τοιχώματος (πλαγιοφαρυγγικό απόστημα) και προκαλέσει απόφραξη του αεραγωγού ή και επέκταση μέσα στο θώρακα (μεσοθωρακίτιδα), με πιθανά δραματικές επιπτώσεις.
Χρόνια Αμυγδαλίτιδα
Αν η αντιμετώπιση της οξείας αμυγδαλίτιδας δεν γίνει αποτελεσματικά, είναι πιθανό ο αμυγδαλικός ιστός να συντηρεί για πολλά χρόνια μικρόβια σε λανθάνουσα μορφή, τα οποία σε κάθε απλή ιογενή λοίμωξη αναζωπυρώνουν τη φλεγμονή, προκαλώντας συμπτώματα αμυγδαλίτιδας. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή με το όνομα χρόνια αμυγδαλίτιδα, και συνήθως συνοδεύεται από υπερτροφία των αμυγδαλών (εικόνα). Η χρόνια αμυγδαλίτιδα συνήθως δεν αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή και απαιτεί την αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή).
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι κάθε επεισόδιο οξείας αμυγδαλίτιδας πρέπει να αντιμετωπίζεται σοβαρά και να θεραπεύεται έγκαιρα και αποτελεσματικά, ώστε να αποφευχθούν οι σοβαρές επιπλοκές που αναφέρθηκαν.
Διάγνωση
Το ιστορικό είναι χαρακτηριστικό στην οξεία αμυγδαλίτιδα, και η διάγνωση θα επιβεβαιωθεί με την απλή εξέταση του φάρυγγα, στην οποία ο φάρυγγας θα είναι κόκκινος και διογκωμένος και οι αμυγδαλές ερεθισμένες με χαρακτηριστικά λευκά στίγματα. Η ψηλάφηση του τραχήλου θα δείξει διογκωμένους, και συχνά επώδυνους, λεμφαδένες. Η λήψη επιχρίσματος για καλλιέργεια απαιτείται όταν η λοίμωξη δεν απαντά στη θεραπεία. Βιοχημικές εξετάσεις χρειάζονται στις σοβαρές λοιμώξεις, οι οποίες συνήθως απαιτούν εισαγωγή στο νοσοκομείο, ή όταν το ιστορικό και η κλινική εξέταση προτείνουν την πιθανότητα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης.
Ανώδυνη διόγκωση μιας από τις δύο αμυγδαλές, χωρίς ιστορικό λοίμωξης, με ή χωρίς σύστοιχη διόγκωση λεμφαδένα στον τράχηλο, αντιμετωπίζεται με προσοχή, για αποκλεισμό νεοπλασματικής νόσου. Ο καρκίνος της αμυγδαλής είναι συχνός και σε κάποιες μορφές του μπορεί να συσχετίζεται με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).
Πώς Αντιμετωπίζεται Η Αμυγδαλίτιδα;
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης συστήνεται και η κατάλληλη αντιμετώπιση.
Η θεραπεία της οξείας αμυγδαλίτιδας περιλαμβάνει καταρχήν αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, με αναλγητικά και αντιπυρετικά φάρμακα, τοπικά ή και συστηματικά αντιφλεγμονώδη. Όταν απαιτείται, χορηγούνται αντιβιοτικά. Η θεραπεία πρέπει να ορίζεται και να επιβλέπεται από γιατρό, για τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών επιπλοκών, αλλά και για την αποφυγή άσκοπης αντιβιοτικής θεραπείας, η οποία, όταν δεν απαιτείται, δεν βοηθάει σε τίποτε στη θεραπεία, ενώ αυξάνει την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Η λοιμώδης μονοπυρήνωση αντιμετωπίζεται ως σοβαρή ίωση, με ή χωρίς νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Το περιαμυγδαλικό απόστημα απαιτεί ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή με νοσηλεία στο νοσοκομείο και παρακέντηση ή παροχέτευση του αποστήματος.
Σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας, ιδιαίτερα αν είναι σοβαρά, με υψηλό πυρετό και σημαντική παρακώλυση της δραστηριότητας, ειδικά αν κάποιο από αυτά έχει εξελιχθεί σε περιαμυδαλικό απόστημα, ο γιατρός θα συστήσει χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή).
Ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ) Δρ. Τιμολέων Τερζής και η Ρινολογική Ομάδα Αθηνών βρίσκονται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσουν λεπτομερώς σχετικά με τις αμυγδαλές, την αμυγδαλίτιδα και την αντιμετώπιση όλων των κλινικών μορφών της. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε ραντεβού στο Ιατρείο μας στο Μαρούσι ή μέσω διαδικτύου.
Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε το έντυπο μετεγχειρητικών οδηγιών μετά την αμυγδαλεκτομή
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.