Διάφραγμα Μύτης: Όλα Όσα Πρέπει Να Γνωρίζετε
Τι είναι το διάφραγμα μύτης;
Το διάφραγμα μύτης ή ρινικό διάφραγμα είναι ένας τοίχος που χωρίζει τη ρινική κοιλότητα σε δύο ρινικές θαλάμες, τη δεξιά και την αριστερή. Το πρόσθιο τμήμα του είναι χόνδρινο και το οπίσθιο οστέινο. Ο ρόλος του είναι πολύ σημαντικός για τη λειτουργία της ρινικής αναπνοής, αλλά και για τη στήριξη της μύτης.
Σκολίωση Ρινικού Διαφράγματος (Στραβό Διάφραγμα Μύτης)
Συχνά το ρινικό διάφραγμα δεν έχει τη σωστή ευθεία θέση στη μέση της ρινικής κοιλότητας, αλλά παρουσιάζει απόκλιση προς τη μία ή την άλλη πλευρά, και έτσι περιορίζει το χώρο στη μία ή και τις δύο ρινικές θαλάμες. Η κατάσταση αυτή λέγεται σκολίωση του ρινικού διαφράγματος, και πολλές φορές προκαλεί σημαντικό πρόβλημα στη ρινική αναπνοή. Πέρα από το λειτουργικό πρόβλημα, η λοξή θέση του διαφράγματος μπορεί να παρασύρει και την εξωτερική κατασκευή της μύτης και να προκαλεί και αισθητικό πρόβλημα, επηρεάζοντας την εξωτερική εμφάνισή της.
Έντονη σκολίωση του ρινικού διαφράγματος μπορεί να είναι ορατή και εξωτερικά. Εδώ, το πρόσθιο άκρο του χόνδρου του διαφράγματος (βέλος) αποφράσσει το αριστερό ρουθούνι
Αίτια Σκολίωσης Ρινικού Διαφράγματος
Το διάφραγμα της μύτης ολοκληρώνει την ανάπτυξή του μέχρι το 17ο-18ο έτος της ηλικίας, μαζί με το υπόλοιπο πρόσωπο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σκολίωση του διαφράγματος προκύπτει προοδευτικά κατά την ανάπτυξη, αν και συχνά γίνεται αντιληπτή πολύ αργότερα.
Οι τραυματισμοί αποτελούν το δεύτερο συχνότερο αίτιο της σκολίωσης του διαφράγματος. Κρανιοπροσωπικές κακώσεις από τροχαία ατυχήματα, πολεμικές τέχνες, αθλήματα με επαφή (μπασκετ, ποδόσφαιρο) συχνά προκαλούν κατάγματα του ρινικού διαφράγματος, με ή χωρίς κάταγμα της μύτης.
Στα πιο σπάνια αίτια, θα πρέπει να αναφέρουμε τα διάφορα κληρονομικά σύνδρομα, όπως το λαγώχειλο και το λυκόστομα. Τα σύνδρομα αυτά επηρεάζουν την ανάπτυξη της υπερώας, η οποία αποτελεί το έδαφος της μύτης, και συχνά προκαλούν μεγάλες δυσμορφίες του διαφράγματος και της μύτης.
Συμπτώματα Σκολίωσης Ρινικού Διαφράγματος
Οι ασθενείς με τραυματική σκολίωση του διαφράγματος, αντιλαμβάνονται τη δυσκολία στη ρινική αναπνοή αιφνίδια μετά τον τραυματισμό, και ζητούν τη βοήθεια του ειδικού γιατρού άμεσα.
Οι ασθενείς με την συχνότερη μη τραυματική σκολίωση, έχουν μεγαλώσει μαζί με το στραβό τους διάφραγμα και αναπνέουν με στενή μύτη επί πολλά χρόνια, άρα έχουν συνηθίσει την περιορισμένη ρινική αναπνοή και δεν παραπονούνται για συμπτώματα. Οι ασθενείς αυτοί πηγαίνουν στον γιατρό όταν αργότερα αναπτυχθεί μία χρόνια φλεγμονή στη μύτη, η χρόνια ρινίτιδα, η οποία προκαλεί οίδημα (πρήξιμο) στον βλεννογόνο, που κάνει τον ήδη στενό χώρο, ακόμα στενότερο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να διορθωθεί το σκολιωτικό διάφραγμα αλλά και να θεραπευθεί η φλεγμονή, δηλαδή η χρόνια ρινίτιδα.
Πως Γίνεται Η Διάγνωση της Σκολίωσης του Διαφράγματος;
Όταν η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος προκαλεί και εξωτερική απόκλιση της μύτης, η διάγνωση είναι προφανής απλώς κοιτώντας εξωτερικά τη μύτη, χωρίς κάν να απαιτείται ειδική εξέταση. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η διάγνωση γίνεται με μία απλή και ανώδυνη εξέταση με το ρινοσκόπιο. Για λεπτομερή εκτίμηση, μπορεί να χρειαστεί εξέταση με το ενδοσκόπιο, μετά από χρήση αποσυμφορητικού φαρμάκου. Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική τομογραφία δεν είναι απαραίτητος, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμος για τον έλεγχο των κόλπων του προσώπου και την τεκμηρίωση της διάγνωσης για ασφαλιστικούς λόγους.
Χειρουργική διόρθωση της της Σκολίωσης του Ρινικού Διαφράγματος - Ευθειασμός ή Πλαστική Ρινικού Διαφράγματος
Ο χειρουργικός ευθειασμός του διαφράγματος γίνεται με γενική αναισθησία, και συνήθως απαιτεί μία διανυκτέρευση στο Νοσοκομείο. Μετά από τοπική διήθηση του βλεννογόνου με διάλυμα αναισθητικού, γίνεται μια μικρή τομή μέσα από το ένα ρουθούνι και ακολουθεί προσεκτική αποκόλληση του βλεννογόνου από τον χόνδρο και το οστό. Τα σκολιωτικά μέρη του σκελετού του διαφράγματος αφαιρούνται με ειδικά εργαλεία.
Το πρόσθιο και το ανώτερο μέρος του χόνδρου είναι σημαντικά για τη στήριξη της μύτης. Αν είναι λοξά και πρέπει να αφαιρεθούν, στη θέση τους τοποθετούνται ειδικά διαμορφωμένα μοσχεύματα χόνδρου, τα οποία παίρνουμε από το τμήμα του χόνδρου που έχουμε αφαιρέσει. Ακολουθεί στερέωση των μοσχευμάτων με ράμματα, ώστε να εξασφαλισθεί η καλή στήριξη της μύτης. Αν δεν υπάρχει επαρκές υλικό από το χόνδρο του διαφράγματος για τη στερέωση, μπορούμε να πάρουμε μόσχευμα από την κόγχη του αυτιού, με μία αόρατη τομή πίσω από το πτερύγιο. Μετά από επιμελή αιμόσταση, τοποθετείται ένα ράμμα ταχείας απορρόφησης σε όλη την επιφάνεια του διαφράγματος, το οποίο συγκρατεί τα δύο φύλλα του βλεννογόνου στη θέση τους. Με το ίδιο ράμμα ράβεται και η αρχική τομή μέσα από το ρουθούνι. Με την τεχνική αυτή δεν απαιτείται η τοποθέτηση του παραδοσιακού πωματισμού με γάζες ή άλλα υλικά, ο οποίος είναι εξαιρετικά δυσάρεστος και επώδυνος.
Εικόνα στο τέλος της επέμβασης ευθειασμού ρινικού διαφράγματος: Το απορροφήσιμο ράμμα, που στη μεγέθυνση της φωτογραφίας φαίνεται σαν λεπτό κορδόνι, συγκρατεί μεταξύ τους τα δύο φύλλα του καλύμματος του διαφράγματος, μετά την αφαίρεση του λοξού χόνδρου και οστού. Έτσι, δεν απαιτείται η χρήση γάζας (πωματισμού). Ο ασθενής, αμέσως μετά την ανάνηψη από την αναισθησία αναπνέει μέσα από τη μύτη του, και δεν πονάει.
Μετά την εγχείρηση του Διαφράγματος
Με την τεχνική αυτή, ο ασθενής αμέσως μετά την ανάνηψη από την αναισθησία αναπνέει από τη μύτη του, δεν έχει οιδήματα και αιματώματα και δεν πονάει.
Για τις επόμενες 5-7 ημέρες, η μύτη είναι συνήθως ελαφρά μπουκωμένη, όπως στο κρυολόγημα. Το μπούκωμα αυτό υποχωρεί σταδιακά και περίπου 2-4 εβδομάδες αργότερα η διαφορά στην αναπνοή είναι πλέον εμφανής. Όταν η πρόοδος της επούλωσης το επιτρέπει, συνήθως μετά 7-10 μέρες, αρχίζει και η θεραπεία της χρόνιας ρινίτιδας, με ειδικά ρινικά σπρέι.
Η συνήθης δραστηριότητα είναι ελεύθερη από την επόμενη μέρα της εγχείρησης. Συνιστούμε αποφυγή σωματικής άσκησης και ταλαιπωρίας επί 3 εβδομάδες μετά την επέμβαση, για να αποφύγουμε απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης, που θα μπορούσε να προκαλέσει αιμορραγία. Παρακολουθούμε τους ασθενείς μας καταρχήν μία φορά την εβδομάδα, και στη συνέχεια όσο συχνά απαιτείται, μέχρι την ολοκλήρωση της επούλωσης.
Συνδυασμός με Ρινοπλαστική
Αν είναι επιθυμητό ή απαραίτητο, η διόρθωση του ρινικού διαφράγματος μπορεί να συνδυαστεί με διόρθωση της εξωτερικής κατασκευής της μύτης. Σε αυτή την περίπτωση, η μετεγχειρητική πορεία είναι εκείνη της ρινοπλαστικής. Σε σπάνιες περιπτώσεις, που εξαρτώνται από τη σοβαρότητα της σκολίωσης του διαφράγματος, μπορεί να συστήσουμε να προηγηθεί η διόρθωση του διαφράγματος και να ακολουθήσει η ρινοπλαστική μετά από διάστημα 12 μηνών.
Συνδυασμός με Ενδοσκοπική Χειρουργική της μύτης
Πολλές φορές η σκολίωση του διαφράγματος συνοδεύεται από χρόνια προβλήματα από τους παραρρίνιους κόλπους (χρόνια ιγμορίτιδα, μετωπιαία κολπίτιδα, πολύποδες μύτης, κλπ). Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, κατά την επέμβαση, είναι απαραίτητο να γίνει πρώτα η διόρθωση της σκολίωσης του διαφράγματος, ώστε να είναι δυνατή στη συνέχεια η πρόσβαση με τα ενδοσκόπια στο εσωτερικό της μύτης για να ολοκληρωθεί η εγχείρηση (χειρουργική για πρόσβαση – surgery for access). Σε περισσότερες από τις μισές ενδοσκοπικές επεμβάσεις στους κόλπους είναι απαραίτητη η παράλληλη διόρθωση του διαφράγματος.
Συχνές Ερωτήσεις
Είναι επώδυνη η διαδικασία της επέμβασης;
Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία, επομένως η διαδικασία καταρχήν δεν είναι επώδυνη. Κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, επειδή δεν χρησιμοποιούμε γάζες ή οποιουδήποτε άλλου τύπου πωματισμό, δεν υπάρχει απόφραξη της μύτης από κάποιο υλικό, το οποίο να πιέζει και να πρέπει στη συνέχεια να αφαιρεθεί. Όλοι οι ασθενείς μας συμφωνούν ότι η επέμβαση έχει ελάχιστη μετεγχειρητική ταλαιπωρία, που περιορίζεται συνήθως στο ελαφρό μπουκωμα, το οποίο υποχωρεί προοδευτικά σε λίγες μέρες.
Ποιές είναι οι πιθανές επιπλοκές μετά την επέμβαση;
Μια επιπλοκή που μπορεί να συμβεί σπάνια μετά από οποιαδήποτε επέμβαση στη μύτη είναι η μετεγχειρητική αιμορραγία. Για την αποφυγή της συνιστούμε αποφυγή σωματικού στρες (γυμναστική, βάρη, βαριές δουλειές) και αποφυγή έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες για 3 εβδομάδες μετά την εγχείρηση, ενώ τις πρώτες 3 μέρες ζητάμε από τον ασθενή να μην φυσάει τη μύτη του. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή και ειδικές οδηγίες χρειάζονται αν ο ασθενής χρειάζεται να πάρει αντιπηκτικά φάρμακα, για οποιαδήποτε άλλη πάθηση. Για τον ίδιο λόγο, κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, δεν επιτρέπουμε τη λήψη ασπιρίνης. Σε κάθε περίπτωση, η αιμορραγία, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητά της, αντιμετωπίζεται χωρίς υπολειπόμενα προβλήματα.
Μία σπάνια επιπλοκή, που παρατείνει την μετεγχειρητική επούλωση και απαιτεί ειδική θεραπεία, είναι η μετεγχειρητική φλεγμονή του διαφράγματος. Αυτή μπορεί να προκύψει από μόλυνση του τραύματος (ίσως από «σκάλισμα» της μύτης μετά την εγχείρηση) ή και από ανοσολογική αντίδραση, του τύπου αντίδρασης ξένου σώματος, στο ράμμα του διαφράγματος. Όταν συμβαίνει, παρατηρείται ερυθρότητα του πρόσθιου άκρου της μύτης ή/και σκληρή κρούστα κολλημένη πάνω στο διάφραγμα, ενώ η κορυφή της μύτης μπορεί να είναι ευαίσθητη στην ψηλάφηση. Αντιμετωπίζεται με καθαρισμούς από το γιατρό και τοπικές αλοιφές. Χάπια κορτιζόνης ή αντιβιοτικά μπορεί επίσης να χρειαστούν. Η μετεγχειρητική φλεγμονή του διαφράγματος μπορεί να προκαλέσει τοπική ισχαιμία και μικρή διάτρηση, η οποία κατά κανόνα δεν έχει καμμία λειτουργική επίπτωση στη μύτη.
Μπορεί να διορθωθεί το στραβό διάφραγμα χωρίς χειρουργείο;
Το ρινικό διάφραγμα, όπως ήδη έχει αναφερθεί παραπάνω, αποτελείται από χόνδρο και οστό. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων σημαντικής σκολίωσης του διαφράγματος, η οποία απαιτεί χειρουργική διόρθωση, η απόκλιση αφορά και στον χόνδρο και στο οστό. Άρα δεν είναι δυνατό να ευθειαστεί ένα στραβό διάφραγμα μύτης χωρίς να αφαιρεθεί το σκολιωτικό τμήμα του χόνδρου και του οστού, όπως περιγράφεται παραπάνω.
Τι θέση έχει το Laser στη διόρθωση του διαφράγματος;
Στο παρελθόν, πειραματικές μελέτες έδειξαν ότι είναι δυνατό να ευθειαστεί ένας λοξός χόνδρος με «θέρμανση» εξ’ επαφής με ειδικό τύπο Laser. Αυτό μόνο θεωρητική σχέση μπορεί να έχει με την κλινικά σημαντική σκολίωση του διαφράγματος, αφού σε αυτήν πάντα υπάρχει και λοξό οστό, το οποίο δεν μπορεί να ευθειαστεί με το Laser. Μικροαποκλίσεις που αφορούν αποκλειστικά στον χόνδρο (χωρίς συμμετοχή του οστού), θα μπορούσαν να ευθειαστούν με το Laser, αλλά αυτές στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, δεν είναι σημαντικές για την αναπνοή. Επομένως, είναι σαφές ότι ευθειασμός ρινικού διαφράγματος χωρίς εγχείρηση, δεν υπάρχει, και το Laser δεν έχει καμία θέση στη διόρθωση της κλινικά σημαντικής σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος.
Κόστος της επέμβασης
Το κόστος της εγχείρησης εξαρτάται από τη σοβαρότητα της σκολίωσης και την πιθανή ανάγκη χρήσης μοσχευμάτων. Στις επανεγχειρήσεις (διορθωτικές επεμβάσεις) λαμβάνονται υπόψη τυχόν προβλήματα από τις προηγούμενες εγχειρήσεις. Πολύ σημαντικοί παράγοντες, που επηρεάζουν τη διάρκεια της επέμβασης, και επομένως και το κόστος, είναι η γενική κατάσταση της μύτης και πιθανά παράλληλα προβλήματα από τους παραρρίνιους κόλπους. Τέλος, η επέμβαση και το κόστος διαφοροποιούνται σημαντικά στην περίπτωση που θα γίνει παράλληλη διόρθωση της εξωτερικής κατασκευής της μύτης (Επανορθωτική Ρινοπλαστική). Όλες αυτές οι λεπτομέρειες θα συζητηθούν μετά προσεκτική εξέταση, στη συνάντησή σας με τον κ. Τερζή. Κλείστε ραντεβού στο ιατρείο ή διαδικτυακά, για να συζητήσετε αναλυτικά όλες τις απορίες σας.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.