Ροχαλητό
Αν υπάρχει μερική απόφραξη σε οποιοδήποτε σημείο του αναπνευστικού δρόμου, από τη μύτη μέχρι τον λάρυγγα, τότε κατά τον ύπνο, όταν τα μυϊκά τοιχώματα του φάρυγγα χαλαρώνουν, με τη ροή του εισπνεόμενου αέρα παράγεται ο γνωστός ήχος του ροχαλητού. Το ροχαλητό ενοχλεί τον/την σύντροφο του ασθενούς, αλλά δεν συνδέεται απαραίτητα με σοβαρή παθολογική κατάσταση. Οι περισσότεροι ενήλικες ροχαλίζουν όταν κοιμούνται σε ύπτια θέση (ανάσκελα), αν ξαπλώσουν αμέσως μετά το φαγητό, ιδιαίτερα μετά από ένα βαρύ γεύμα, αν καπνίσουν ή πιούν πολλά οινοπνευματώδη και κοιμηθούν πριν περάσουν τουλάχιστο 2 ώρες.
Υπνική Άπνοια
Όμως, όταν το ροχαλητό είναι πολύ έντονο, μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη μιας σοβαρής διαταραχής, που λέγεται Άπνοια του Ύπνου ή Υπνική Άπνοια. Σε αυτή την παθολογική κατάσταση, φράζει τελείως ο αναπνευστικός δρόμος και ο οργανισμός δεν μπορεί να πάρει το απαραίτητο οξυγόνο. Η καρδιά κάνει μεγάλη προσπάθεια να στείλει οξυγόνο στην περιφέρεια (ταχυκαρδία) και η πίεση του αίματος αυξάνεται, για να αυξήσει την παροχή αίματος (υπέρταση). Όταν το διοξείδιο του άνθρακα, που είναι το προϊνόν των καύσεων του οργανισμού, αυξηθεί στο αίμα πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο, διεγείρονται τα εγκεφαλικά κέντρα που ρυθμίζουν τον ύπνο και ο ασθενής ξυπνάει. Με την αφύπνιση, οι μύες του φάρυγγα συσπώνται, ο αναπνευστικός δρόμος ανοίγει και περνάει εισπνεόμενος αέρας και οξυγόνο στους πνεύμονες. Αμέσως μετά, ο ασθενής κοιμάται πάλι, για να επαναληφθεί ή ίδια διαδικασία λόγω απόφραξης. Αυτός ο φαύλος κύκλος συνεχών αφυπνίσεων μπορεί να γίνει και περισσότερο από 500 φορές σε 6 ώρες ύπνου, με αποτέλεσμα ο ασθενής με υπνική άπνοια να μην κοιμάται αρκετά κατά τη διάρκεια του ύπνου του. Έτσι, το πρωϊ που ξυπνάει, έχει υπνηλία και όλη τη μέρα νιώθει κουρασμένος. Η υπνηλία αυτή τον ενοχλεί στη δουλειά και στις καθημερινές δραστηριότητες, ενώ μπορεί να είναι και επικίνδυνη όταν οδηγεί ή αν χειρίζεται μηχανήματα. Επί πλέον, η συνεχής καθημερινή ταλαιπωρία της καρδιάς και των αγγείων μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια.
Τι ρόλο παίζει το αυξημένο σωματικό βάρος
Το αυξημένο σωματικό βάρος προκαλεί σε μερικούς ανθρώπους συγκέντρωση λίπους κάτω από τα τοιχώματα του φάρυγγα και μέσα στη μυϊκή μάζα της γλώσσας και μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το ροχαλητό αλλά και την υπνική άπνοια. Για αυτό το λόγο, παχύσαρκοι ή υπέρβαροι ασθενείς υποβάλλονται σε ειδική δίαιτα με στόχο την άμεση απώλεια βάρους, παράλληλα με οποιαδήποτε άλλη θεραπεία.
Διάγνωση
Σε κάθε περίπτωση ροχαλητού, η Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση είναι απαραίτητη. Η εξέταση της μύτης και του φάρυγγα θα δείξει πιθανά σημεία απόφραξης και θα συζητηθεί η χειρουργική αντιμετώπιση, όπου αυτή είναι απαραίτητη. Μία αποφραγμένη μύτη μπορεί να χρειάζεται αποκατάσταση του στραβού διαφράγματος ή/και χειρουργική μείωση των υπερτροφικών ρινικών κογχών. Αν υπάρχει υπερτροφία των αμυγδαλών, της υπερώας (του ουρανίσκου) ή της σταφυλής, ο γιατρός θα προτείνει μία επέμβαση στον φάρυγγα, που λέγεται φαρυγγοπλαστική.
Μελέτη Ύπνου
Στις περιπτώσεις που το ροχαλητό συνοδεύεται από πρωϊνή κόπωση ή υπάρχουν άλλες ενδείξεις άπνοιας στον ύπνο, είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να υποβάλλεται σε Μελέτη Ύπνου, η οποία καταγράφει διάφορες παραμέτρους σχετικές με την αναπνοή και την καρδιά, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν η εξέταση δείξει ότι όντως υπάρχει Υπνική Άπνοια, τότε, σε συνεργασία με τον συνεργάτη μας Πνευμονολόγο, θα προτείνουμε τη χρήση ειδικής συσκευής κατά τη διάρκεια του ύπνου (Αναπνευστική συσκευή θετικής πίεσης ή C-PAP).
Τι περιμένουμε από τη θεραπεία
Η προσεκτική διαγνωστική εκτίμηση θα οδηγήσει στην κατάλληλη, για κάθε περιστατικό, θεραπευτική αντιμετώπιση, η οποία συχνά απαιτεί συνεργασία δύο ή περισσοτέρων ιατρικών ειδικοτήτων.
Θα πρέπει να τονισθεί ότι οι συνήθεις χειρουργικές επεμβάσεις στη μύτη και τον φάρυγγα απευθύνονται στο αθώο ροχαλητό λόγω απόφραξης και όχι στο παθολογικό ροχαλητό της υπνικής άπνοιας. Η άπνοια στον ύπνο είναι μία σοβαρή και επικίνδυνη κατάσταση, η οποία απαιτεί σύνθετη και μακροχρόνια αντιμετώπιση, και σπάνια επηρεάζεται σημαντικά από αυτές τις επεμβάσεις. Από την άλλη πλευρά βέβαια, ο ασθενής με άπνοια που έχει μία αποφραγμένη μύτη ή τεράστιες αμυγδαλές και υπερτροφική υπερώα, είναι προφανές ότι θα ωφεληθεί από τη χειρουργική διόρθωση του προβλήματός του. Όμως, ακόμα και μετά από μία απόλυτα επιτυχημένη τέτοια επέμβαση, ο απνοϊκός ασθενής είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να χρειάζεται τη συσκευή θετικής πίεσης στον ύπνο του.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.