Παθήσεις των φωνητικών χορδών
Οι φωνητικές χορδές στην αναπνοή (αριστερά) και τη φώνηση (δεξιά). Όταν μιλάμε ή τραγουδάμε, οι χορδές συναντιούνται στη μέση γραμμή. Ο εκπνεόμενος αέρας περνάει μέσα από τη στενή σχισμή και παράγει ήχο, που διαμορφώνεται στη φωνή μας από το αντηχείο του φάρυγγα, του στόματος και της μύτης.
Τι Είναι Ο Λάρυγγας & Ποια Η Λειτουργία Του;
Ο λάρυγγας βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του τραχήλου (λαιμού) και αποτελεί τη συνέχεια του φάρυγγα. Είναι το τελευταίο μέρος του ανώτερου αναπνευστικού και σχετίζεται με την αναπνοή, την προστασία των πνευμόνων μας από εισρόφηση και την παραγωγή φωνής.
Οι φωνητικές χορδές είναι μυϊκές πτυχές μέσα στον λάρυγγα, οι οποίες καλύπτονται με λεπτό κάλυμμα, τον βλεννογόνο. Ο βλεννογόνος των φωνητικών χορδών και η μυϊκή μάζα τους δονούνται με τον εκπνεόμενο αέρα, και με τη βοήθεια των αντηχείων του φάρυγγα του στόματος και της μύτης, παράγουν τη φωνή.
Ποιες Είναι Οι Πιο Συχνές Παθήσεις Του Λάρυγγα;
Οι διάφορες παθήσεις των φωνητικών χορδών μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις.
α) Καλοήθεις Παθήσεις Του Λάρυγγα
Συχνές καλοήθεις παθήσεις των φωνητικών χορδών είναι:
- Φωνητικά κομβία (κάλοι των φωνητικών χορδών)
- Πολύποδες των φωνητικών χορδών
- Πολυποειδής εκφύλιση των φωνητικών χορδών (οίδημα Reinke)
- Κοκκιώματα φωνητικών χορδών
- Θηλώματα φωνητικών χορδών
Κομβία (κάλοι) των φωνητικών χορδών. Το συχνότερο λειτουργικό πρόβλημα των φωνητικών χορδών, που οφείλεται σε κακή χρήση της φωνής
Κομβία Ή Κάλοι Των Φωνητικών Χορδών
Τα κομβία ή κάλοι των φωνητικών χορδών, που συχνά ταλαιπωρούν τους τραγουδιστές και τους άλλους επαγγελματίες της φωνής, είναι λειτουργική πάθηση και οφείλεται σε κακή χρήση της φωνής. Πρόκειται για μικρές παχύνσεις του βλεννογόνου, που προκαλούνται από τριβή των δύο χορδών μεταξύ τους, στο σημείο της μέγιστης δόνησης, που βρίσκεται στο όριο μεταξύ προσθίου και μέσου τριτημορίου. Είναι πάντα δύο, το ένα απέναντι στο άλλο (kissing nodes). Προκαλούν μία ήπια βραχνάδα στην ομιλία (γρέζι), και μπορεί να επηρεάζουν τη φωνητική απόδοση των τραγουδιστών. Στην αρχή, τα κομβία είναι μαλακά (βλεννογόνια) και μικρά. Με τον καιρό, μεγαλώνουν και, είτε γίνονται σκληρά (ινώδη) είτε ένα από τα δύο μπορεί να εξελιχθεί σε πολύποδα.
Η αντιμετώπιση καταρχήν γίνεται με λογοθεραπεία. Αν τα κομβία είναι μεγάλα ή ινώδη, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αφαίρεση, πριν τη λογοθεραπεία.
Πολύποδας της αριστερής φωνητικής χορδής (βέλος) στην αναπνοή (αριστερά) και τη φώνηση (δεξιά). Όταν ο πολύποδας βρίσκεται στο ελεύθερο χείλος της χορδής, στη φώνηση παρεμβάλλεται μεταξύ των δύο χορδών, και δεν επιτρέπει την ομαλή σύγκλεισή τους. Έτσι, η βραχνάδα μπορεί να είναι έντονη, ακόμα και σε μικρό μέγεθος της βλάβης.
Πολύποδες Λάρυγγα
Πολυποειδής εκφύλιση φωνητικών χορδών: Ολόκληρη η χορδή είναι ένας μεγάλος πολύποδας. Η φωνή είναι βαριά και βραχνή.
Πολυποειδής Εκφύλιση Φωνητικών Χορδών
Η πολυποειδής εκφύλιση των φωνητικών χορδών είναι μία ομοιόμορφη διόγκωση των χορδών σε όλο το μήκος τους, που προκαλεί σημαντική βραχνάδα και αλλοίωση της ποιότητας της φωνής.
Κοκκιώματα Φωνητικών Χορδών
Τα κοκκιώματα συνήθως οφείλονται σε ερεθισμό από παρατεταμένη διασωλήνωση (πχ σε πολυήμερη παραμονή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) ή από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Βρίσκονται στο οπίσθιο τμήμα της φωνητικής χορδής, που δεν συμμετέχει στη φώνηση, και γι’ αυτό δεν προκαλούν βραχνάδα, ακόμα και αν έχουν μεγάλο μέγεθος. Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση, η οποία ακολουθείται από φαρμακευτική θεραπεία της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης.
Κοκκίωμα δεξιάς φωνητικής χορδής, μετά από παρατεταμένη διασωλήνωση στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Τα κοκκιώματα παρουσιάζονται στο οπίσθιο τμήμα της φωνητικής χορδής, που δεν συμμετέχει στη φώνηση, και γι’ αυτό δεν προκαλούν βραχνάδα, ακόμα και αν είναι πολύ μεγάλα.
β) Προ-κακοήθεις και Κακοήθεις Παθήσεις Του Λάρυγγα
Λευκοπλακία
Η λευκοπλακία του λάρυγγα είναι μία αλλαγή στη μικροσκοπική σύσταση του βλεννογόνου της φωνητικής χορδής, που στην ενδοσκόπηση φαίνεται σαν λευκή πλάκα. Αν βρίσκεται στο ελεύθερο χείλος της χορδής προκαλεί βραχνάδα. Η λευκοπλακία θεωρείται προκακοήθης κατάσταση και μπορεί να κρύβει αρχόμενο καρκίνωμα ή να εξελιχθεί σε αυτό. Το μεγάλο κλινικό πρόβλημα με τη λευκοπλακία είναι ότι υποτροπιάζει συχνά, και υποχρεώνει για στενή παρακολούθηση με επαναλαμβανόμενες ενδοσκοπήσεις. Αν εντοπιστεί τάση αλλαγής της σύστασης, χρειάζεται αφαίρεση και βιοψία. Καλύτερο αποτέλεσμα δίνει η χειρουργική με Laser.
Λευκοπλακία λάρυγγα. Στην περίπτωση αυτή, η ανώμαλη λευκή πλάκα καλύπτει ολόκληρο το μήκος της αριστερής χορδής. Η λευκοπλακία θεωρείται προκακοήθης κατάσταση και αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή.
Καρκίνος
Ο καρκίνος λάρυγγα μπορεί να έχει πολλές μορφές και ιστολογικούς τύπους. Αν βρίσκεται στο ελεύθερο χείλος της χορδής, εκδηλώνεται νωρίς με βραχνάδα και, εφόσον η αντιμετώπιση γίνει έγκαιρα, η πρόγνωση είναι άριστη. Κακά προγνωστικά στοιχεία είναι η εντόπιση πάνω από το επίπεδο των χορδών (υπεργλωττιδικός καρκίνος), γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις τα συμπτώματα εκδηλώνονται πολύ αργά, η επέκταση στη διπλανή χορδή, η επέκταση σε γειτονικές περιοχές του λάρυγγα ή έξω από αυτόν, και η διήθηση του μυός της χορδής, που προκαλεί ακινητοποίησή της.
Η θεραπεία είναι καταρχήν χειρουργική, στην οποία το Laser έχει φέρει πραγματική επανάσταση, διότι έχει μειώσει δραματικά την ταλαιπωρία των ασθενών και έχει επιτρέψει σε πολλές περιπτώσεις την αποφυγή των παραδοσιακών ακρωτηριαστικών επεμβάσεων. Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να προταθεί από τον θεράποντα γιατρό ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία.
Καρκίνος του λάρυγγα. Η ανώμαλη διόγκωση της δεξιάς χορδής οφείλεται σε αδιαφοροποίητο μαλπιγγιακό καρκίνωμα.
Μικρολαρυγγοσκόπηση
Εκτός από τα κομβία των φωνητικών χορδών, στα οποία η λογοθεραπεία είναι συνήθως αρκετή για να τα μειώσει ή και να τα εξαφανίσει, το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση των περισσοτέρων παθήσεων του λάρυγγα είναι η ολική ή μερική αφαίρεση της βλάβης και η βιοψία, με τη βοήθεια του μικροσκοπίου. Η διαδικασία αυτή, που λέγεται Μικρολαρυγγοσκόπηση, γίνεται με γενική αναισθησία, και μπορεί να είναι είτε μόνο διαγνωστική είτε διαγνωστική και θεραπευτική. Εκτός από το χειρουργικό μικροσκόπιο, χρησιμοποιούνται ειδικά ευθεία λαρυγγοσκόπια, μικροχειρουργικά εργαλεία, και όπου υπάρχει ένδειξη, το Laser.
Laser Μικρολαρυγγοσκόπηση
Το Laser Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) αποτελεί επί πολλά χρόνια το βασικό εργαλείο για τη χειρουργική των (κυρίως κακοήθων) παθήσεων του λάρυγγα. Έχει απόλυτη ακρίβεια και προκαλεί ελάχιστη θερμική βλάβη στους γειτονικούς ιστούς. Το τεχνικό του μειονέκτημα είναι ότι απαιτεί καλή έκθεση του χειρουργικού πεδίου, ώστε να υπάρχει πρόσβαση του χειρουργικού στόχου σε ευθεία γραμμή. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, όταν η ανατομική κατασκευή του λάρυγγα και της γνάθου, μπορεί να εμποδίζουν την ευρεία πρόσβαση. Άλλα σύγχρονα Lasers, όπως τα διάφορα διοδικά (πχ Blue Laser, βλέπε εικόνα), μεταδίδονται με οπτική ίνα, η οποία προσαρμόζεται σε μικροχειρουργικά εργαλεία και μπορεί να προσεγγίσει υπό γωνία τα δύσκολα προβάσιμα σημεία του λάρυγγα. Η ελεγχόμενη ελάχιστη παράπλευρη θερμική βλάβη που προκαλούν, παρέχει ένα σχεδόν αναίμακτο χειρουργικό πεδίο, που διευκολύνει αφαίρεση όγκων μεγάλου μεγέθους.
Blue Laser στη χειρουργική των κακοήθων όγκων του λάρυγγα: Η επέμβαση γίνεται με τη βοήθεια του χειρουργικού μικροσκοπίου. Η οπτική ίνα φωτίζεται με μπλε φως όταν περνάει η ακτίνα του laser. Ο χειρουργός και όλο το προσωπικό στην αίθουσα του χειρουργείου φορούν ειδικά προστατευτικά γυαλιά.
Πρόληψη των Καλοήθων και Κακοήθων Παθήσεων του Λάρυγγα
- Σωστή χρήση της φωνής: Οι επαγγελματίες της φωνής, όπως οι τραγουδιστές, πρέπει να εκπαιδεύονται στη σωστή χρήση της φωνής από τους δασκάλους φωνής και τους ειδικούς λογοθεραπευτές.
- Αποφυγή Καπνίσματος
- Αποφυγή κατάχρησης οινοπνευματωδών ποτών
- Διάγνωση και αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
- Βραχνάδα που επιμένει περισσότερο από μία εβδομάδα, πρέπει να εξετάζεται από τον ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο.
Κατεβάστε εδώ το έντυπο με οδηγίες για τη φωνή
Αυτές οι οδηγίες αφορούν όλους, αλλά ιδιαίτερα τους επαγγελματίες της φωνής, οι οποίοι πρέπει να τις τηρούν με σχολαστικότητα, ώστε να αποφύγουν ταλαιπωρίες και προβλήματα. Οι τραγουδιστές πρέπει να αντιμετωπίζουν τη φωνή τους σαν εργαλείο δουλειάς και να την προστατεύουν, τηρώντας τις αρχές και οδηγίες του γιατρού και του λογοθεραπευτή τους. Σε κάθε πρόβλημα, μικρό ή μεγάλο, πρέπει να εξετάζονται άμεσα από τον ΩΡΛ.
Ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ) Δρ. Τιμολέων Τερζής και η Ρινολογική Ομάδα Αθηνών βρίσκονται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσουν λεπτομερώς σχετικά με τις παθήσεις του λάρυγγα και να λύσουν τυχόν απορίες σας. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε ραντεβού στο Ιατρείο μας στο Μαρούσι ή μέσω διαδικτύου.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν σκοπό τη γενική ενημέρωση και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαγγελματική ιατρική συμβουλή ή την εκτίμηση μετά από εξέταση από ειδικό ιατρό. Ο συντάκτης δεν μπορεί να αναγνωρίσει καμία ευθύνη για βλάβη που τυχόν προκύψει από κακή χρήση των πληροφοριών αυτών.